– Nie chodzi o to, żebyśmy dublowali, ale abyśmy wykorzystali istniejącą infrastrukturę. Musimy skupić projekt w jednym ręku, aby holistycznie patrzeć na system łączności krytycznej – mówiła Magdalena Gaj, Prezes Zarządu Exatela podczas sympozjum zorganizowanego przez Fundację im. Janiny Paradowskiej i Jerzego Zimowskiego.
Spotkanie pod hasłem „Wnioski z powodzi dla budowy systemu obrony cywilnej” odbyło się 15 maja w siedzibie Tygodnika Polityka. Częścią wydarzenia był panel pt. „System łączności w sytuacjach kryzysowych i stanach nadzwyczajnych”, w którym udział wzięli: Magdalena Gaj, Prezes Zarządu Exatel S.A., gen. Krzysztof Bondaryk, Pełnomocnik Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji do spraw organizacji Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej, Jacek Czech, Dyrektor Biura Transformacji Cyfrowej Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych, st. bryg. Hubert Turski, Naczelnik Wydziału Cyfryzacji i Rozwoju Systemów Informatycznych Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, Jacek Niewęgłowski, Dyrektor ds. transformacji biznesu i relacji zewnętrznych w Cellnex Poland oraz Piotr Bułło, Dyrektor Biura Systemów Teleinformatycznych DGT. Moderatorem był Mariusz Jakubowski z Fundacji.
Punktem wyjścia do dyskusji był kwietniowy blackout w Hiszpanii, który sparaliżował wszystkie obszary funkcjonowania państwa, w tym koleje, lotniska, ośrodki zdrowia. Większość komercyjnych sieci telekomunikacyjnych uległa awarii, podczas gdy sieć łączności krytycznej funkcjonowała prawidłowo, m.in. dzięki ośmiogodzinnemu zasilaniu bateryjnemu stacji.
Uczestnicy podkreślali, jak ogromne znaczenie ma wdrożenie podobnego rozwiązania w Polsce. Zaznaczali, że dopiero na początku 2025 roku projekt zyskał umocowanie w legislacji dzięki wejściu w życie Ustawy o Ochronie Ludności i Obronie Cywilnej.
– Zakładam, że Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji sam przecież nie będzie budował Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej, natomiast zyskał podstawę w przepisach, aby powierzyć to zadanie podmiotowi do tego przygotowanemu i wyspecjalizowanemu – przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu – mówiła Magdalena Gaj. – Musi to być podmiot, który posiada poświadczenie bezpieczeństwa przemysłowego pierwszego stopnia i daje rękojmię należytego wykonania projektu. Jestem przekonana, że Exatel jest takim partnerem, ponieważ spełniamy kluczowe wymagania. Mamy doświadczenie we współpracy z MSWiA, odpowiadamy za sieć GovNet i OST 112, dostarczamy usługi wszystkim służbom specjalnym i wojskowym, czyli de facto wykonujemy te funkcje. Oczywiście robimy to w określonym zakresie, specjalizując się przede wszystkim w sieciach stacjonarnych. Warto jednak podkreślić, że posiadamy też własny teleport satelitarny, który wykorzystywaliśmy chociażby w czasie CoViD-u, aby zapewnić kontakt Ministerstwu Spraw Zagranicznych z naszymi placówkami dyplomatycznymi.
Magdalena Gaj oceniła, że wdrożenie ogólnokrajowej łączności krytycznej nie uda się bez finansowania ze strony budżetu państwa – najbardziej efektywnego i uzasadnionego w przypadku spółki pozostającej we własności Skarbu Państwa, którą można zobligować do określonych działań. Podkreślała również, iż podstawą tworzenia Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej jest wykorzystanie już dostępnego zaplecza i integracja poszczególnych podmiotów wokół inicjatywy.
– Mamy bardzo dużo infrastruktury szerokopasmowej stacjonarnej, jak to określam „z domeną publiczną” np. tą wybudowaną przez regiony i poszczególne samorządy. Te sieci w większości są niewypełnione i to jest obszar, którym należy się zaopiekować – uzasadniała Prezes Exatela. – Swoje systemy budowały również poszczególne służby i spółki Skarbu Państwa. Nie chodzi o to, żebyśmy teraz dublowali, ale abyśmy wykorzystali to, co istnieje. Musimy skupić projekt w jednym ręku, tak aby holistycznie patrzeć na system łączności krytycznej. Ważne, żebyśmy w tym obszarze byli w końcu jednym krajem, a nie skupiskiem oddzielnie funkcjonujących wysp. W imieniu Exatela zgłaszam gotowość do realizacji tego zadania.
